In december 2013 ontmoetten wij Erzsébet in haar armelijk en bouwvallig huisje in West-Oekraïne. We brachten haar een tas met boodschappen omdat haar naam op de lijst stond die haar kerk had ingeleverd bij het Diaconaal Centrum, de Oekraïense partner van Stichting AK.

Met hulp van een medewerkster van het Diaconaal Centrum vertelden we Erzsébet néni (vrij vertaald ‘tante Bep’) wat het doel van ons bezoek was, waarop zij ons binnen liet, verbaasd over het plotselinge bezoek van een paar vreemdelingen die zij niet kon verstaan en die haar zomaar een tas met boodschappen kwamen brengen. We waren meteen weg van haar vriendelijke gerimpelde gezichtje met de grijsblauwe ogen en haar zachte beverige stemmetje. Ze had haar jas aan in huis omdat er geen kachel brandde.

Nadat we de tas met boodschappen hadden overhandigd en wat hadden gepraat, vroegen we haar of we wat filmopnamen mochten maken van haar en haar huisje omdat we beelden nodig hadden voor onze campagne in Nederland. Niet begrijpend stemde zij toe. Ook vroegen we haar of ze iets over zichzelf wilde vertellen en dat deed ze. Ze liet alles maar over zich heenkomen en zei telkens dat ze het niet begreep, maar ze bleef vriendelijk.

Erzsébet vertelde dat ze 85 jaar oud was en nooit getrouwd was geweest. Ooit had ze zelf een school opgericht, waar ze het grootste deel van haar leven voor de klas had gestaan. Ze had geen gemakkelijk leven gehad en moest hard werken onder moeilijke omstandigheden. Evenals voor de meeste gepensioneerden was het leven voor haar nog altijd zwaar omdat het ouderdomspensioen veel te laag was om ervan te kunnen leven. Naar de kerk kon zij niet meer omdat de afstand te groot was. Gelukkig had ze veel steun van een diaken die haar regelmatig bezocht.

Toen wij opmerkten dat het koud was in haar huis, zei ze dat ze alleen de kachel aan stak als ze haar eten wilde koken. Ze had niet genoeg geld voor hout om de hele dag te kunnen stoken. Haar armoede was aan het huis en interieur af te zien: wat schaarse oude meubeltjes op een kale houten vloer en muren waarvan het pleisterwerk afbrokkelde. Toen ze vertelde dat ze vaak koude voeten had en  maar 1 paar laarsjes, keken we naar haar voeten en zagen we dat de laarsjes aan vervanging toe waren.

Aan het einde van het bezoek legde de camera vast hoe één van ons een pleidooi hield voor opname van Erzsébet in het AK-Sponsorplan. Zie het filmpje op deze website.

Na afscheid te hebben genomen besloten we een paar nieuwe laarsjes voor Erzsébet te kopen. We slaagden erin een paar te vinden die haar waarschijnlijk zouden passen. Toen we de volgende dag weer naar haar huisje gingen en zij opendeed weigerde ze pertinent de laarsjes aan te nemen. Wat ze toen zei was heel bijzonder: “Ik hoef ze niet, want ik heb toch niet meer lang te leven. Geef ze maar aan iemand die ze harder nodig heeft dan ik.”

Het is er niet van gekomen dat zij gesponsord werd, want toen we een sponsor gevonden hadden, vernamen wij dat Erzsébet in huis was genomen door familieleden elders in de regio.

Erzsébet opnieuw gevonden

Drie jaar later, in december 2016, kwamen wij Erzsébet weer op het spoor. Vaak hadden wij ons afgevraagd of zij nog zou leven, maar we hadden helaas geen adres van haar. Echter, toen we onlangs de aanvragen voor voedselpakketten voor kerst 2016 doornamen, kwamen we haar naam en adres tegen, waarop we besloten haar een bezoek te brengen.

Erzsébet bleek bij haar jongere broer en schoonzus te wonen. Verder woonden een dochter en schoondochter van het echtpaar in hetzelfde huis. Helaas herkende Erzsébet ons niet. Ook kon zij zich ons vorige bezoek niet meer herinneren. We gaven haar en de familie een paar flyers van AK waarop Erzsébet staat afgebeeld en legden uit waarom haar foto hierop stond.

De verbazing en hilariteit was groot toen we nóg een foto toonden met daarop Els (AK’s fondsenwerver) in AK-tenue in een supermarkt met de banner waarop Erzsébet levensgroot staat afgebeeld. “Erzsébet, je bent een fotomodel in Holland!” lachte de familie en Erzsébet lachte mee. Vervolgens vertelde Els dat zij aan het begin van elke collecte tegen de banner zegt: “vandaag gaan we er weer voor Erzsébet!”. Opnieuw hilariteit!

Ondanks haar leeftijd van 88 jaar bleek Erzsébet nog verrassend helder. Ze was belangstellend en stelde vragen. We hoorden dat ze onlangs nog zes boeken had gelezen, zonder bril!

Erzsébet is nu in het gezelschap van familieleden en dus niet meer alleen. Het bleek dat de familie het voedselpakket goed kon gebruiken, want deze mensen hadden het helaas ook niet breed. Bovendien was er verdriet om het recente overlijden van de zoon van het echtpaar (de man van de schoondochter).

We blijven aan Erzsébet denken om wie ze is en wat ze voor AK betekent. Ze is en blijft het gezicht van AK!